Co nowego w Prawie wodnym?
22.01.2019

Co nowego w Prawie wodnym?

Nowe Prawo wodne obowiązuje od ponad roku. W tym czasie pojawiło się bardzo dużo praktycznych wątpliwości odnośnie stosowania przepisów nowej ustawy. Poniżej krótkie podsumowanie.

Nowy organ Wody Polskie.

W ostatnim czasie Prawo wodne zmieniało się w sposób bardzo dynamiczny. Nowelizacja Ustawy z 20 lipca 2017 r., która weszła w życie 1 stycznia 2018 r., dokonała kluczowych zmian w polskiej gospodarce wodno-ściekowej. Ich wymiar był tak pokaźny, że powołano do życia całkowicie nowy organ, jakim jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Jest ono jedynym podmiotem zarządzającym całością zasobów wodnych w podziale hydrograficznym, a nie układzie administracyjnym.

Dostosowanie przepisów do Ramowej Dyrektywy Wodnej

Głównym zadaniem nowej Ustawy jest dostosowanie przepisów krajowych do wymogów wynikających z dyrektyw unijnych, w tym do osiągnięcia celu Ramowej Dyrektywy Wodnej, jakim jest gospodarowanie wodami w układzie zlewniowym oraz wprowadzenie nowego systemu finansowania gospodarki wodnej.

Nowy system finansowania gospodarki wodnej: opłata za usługi wodne.

Najistotniejszą zmianą w nowym Prawie wodnym okazało się wprowadzenie systemu opłat za usługi wodne. Dotychczas przedsiębiorcy, którzy dokonywali poboru wody bądź odprowadzali ścieki do wód bądź do ziemi mieli obowiązek regulowania opłat za korzystanie ze środowiska zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska. Musieli oni samodzielnie wykalkulować wysokość opłaty i uregulować należność do odpowiedniego urzędu marszałkowskiego do 31 marca każdego roku. Od 1 stycznia 2018 roku opłaty za korzystanie z wód są prowadzone na podstawie nowych, długo wyczekiwanych regulacji.

Opłata stała i opłata zmienna.

Opłata za korzystanie z usług wodnych składa się z dwóch części: opłaty stałej oraz opłaty zmiennej. Wysokość opłat jest z góry ustalona przez Wody Polskie i przekazana przedsiębiorcom w formie informacji. Nie muszą już obliczać jej samodzielnie. Zmienił się również sposób uiszczenia opłaty – zarówno opłatę stałą, jak i opłatę zmienną należy opłacić w czterech kwartalnych ratach na rachunek bankowy Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Zwolnienie z opłaty stałej

Z obowiązku uregulowania opłaty stałej zwolnieni zostali przedsiębiorcy pobierający wodę do celów elektrowni wodnych. Oznacza to, że zobowiązani są jedynie do uiszczenia opłaty zmiennej, której wysokość zależy od ilości wyprodukowanej energii elektrycznej w elektrowni wodnej oraz ilości pobranej zwrotnie wody technologicznej nieprzeznaczonej wprost do produkcji energii elektrycznej.

Urządzenia pomiarowe obowiązkowe od 31.12.2020 r.

Kluczowymi zmianami dla przedsiębiorców okazały się zasady uiszczania opłat za usługi wodne w tzw. okresie przejściowym. Zgodnie z Prawem wodnym opłaty zmienne mają być ustalane na podstawie odczytów z urządzeń pomiarowych, w które podmioty zostaną wyposażone na koszt Wód Polskich. Jednak obowiązek ich stosowania wejdzie w życie dopiero 31 grudnia 2020 roku. Do tej pory ustalenie wysokości opłaty zmiennej przebiegać miało na podstawie treści pozwolenia wodnoprawnego lub pomiarów dokonywanych przez organy administracji w ramach kontroli gospodarowania wodami. W praktyce jednak kontrole były przeprowadzane zza biurka. Nowelizacja ustawy niejako zatwierdza takie rozwiązanie i wdraża obowiązek składania oświadczenia o zakresie korzystania z usług wodnych do Wód Polskich, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.  

Zwolnienie z opłaty gdy nie przekracza ona kwoty 20 zł

W nowej ustawie nie ujęto minimalnego progu opłat, co powodowało, że urzędnicy zobowiązani byli do naliczania i wymierzania nawet bardzo drobnych kwot. Wprowadzono zatem regułę, zgodnie z którą opłat nie trzeba wnosić, gdy ich wysokość nie przekracza 20 złotych. Próg ten ustalono w oparciu o opłacalność wysyłania korespondencji i wytworzenia informacji. Regulacja ta dotyczy opłat za korzystanie z usług wodnych od 2019 roku.

Sprawozdanie do 30 stycznia 2019

Do 30 stycznia 2019 roku firmy korzystające z wód i odprowadzające ścieki, a także samorządy muszą złożyć do Wód Polskich oświadczenia za IV kwartał 2018 roku oraz uiścić wyliczone na ich podstawie opłaty. Największe obawy budzą zwłaszcza opłaty zmienne za pobór wody, które związane są ze zmniejszeniem naturalnej retencji, jak również opłaty za odprowadzenie wód opadowych i roztopowych oraz odwodnienie gruntów w granicach administracyjnych miast.

Zgody wodnoprawne. Pozwolenia wodnoprawne – wydłużony czas obowiązywania do 30 lat

Dość istotne zmiany zaszły również w sprawie wydawania zgód wodnoprawnych. Między innymi wydłużono maksymalny czas obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego z 20 na 30 lat. Z punktu widzenia działalności energetycznej i przemysłowej jest to bardzo pożądana zmiana, która zapewnia większą stabilność w korzystaniu z zasobów wodnych.

Pozwolenie na wprowadzanie ścieków – nadal 10 lat

Bez zmian pozostały jednak terminy, na jakie mogą zostać wydane poszczególne pozwolenia, np. pozwolenie na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi nadal będzie obowiązywać maksymalnie 10 lat.

Wydawanie ocen wodonoprawnych teraz tylko w kompetencji dyrektorów RZGW

Zmiana nastąpiła również w zakresie wydawania ocen wodnoprawnych przez Wody Polskie. Dotychczas oceny te wydawać mogli Dyrektorzy Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej Wód Polskich oraz Dyrektorzy Zarządu Zlewni Wód Polskich. Po nowelizacji ustawy, zadania te zostały przekazane jedynie Dyrektorom Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej Wód Polskich. Ma to usprawnić przebieg uzyskiwania takich ocen.

Wody opadowe i roztopowe – nowe uregulowania

W nowym Prawie wodnym wskazano również, że do wód podziemnych nie można wprowadzać nie tylko ścieków, ale również wód opadowych i roztopowych. Jeżeli w wodach tych obecne są substancje szkodliwe dla środowiska wodnego, nie można ich, podobnie jak ścieków, wprowadzać również do urządzeń wodnych.

Jeśli chcesz usystematyzować swoją wiedzę w zakresie Prawa wodnego, zapraszamy do skorzystania z naszej oferty szkoleniowej:
Prawo wodne